“Blended zorg maakt de patiënt autonomer”

Onlangs maakte het Marina de Wolfcentrum de overstap van IPPZ’ ehealth platform mijnTherapie naar Karify. Het Marina de Wolfcentrum is een gespecialiseerd behandelcentrum voor angst- en dwangstoornissen dat onderdeel uitmaakt van de ggz-organisatie GGz Centraal. Naar aanleiding van de vervolgstap in ehealth spraken we met Henny Visser, psychotherapeut en behandelteamleider van het Marina de Wolfcentrum, over de meerwaarde van ehealth voor patiënten en de organisatie.

Visser: “Ik vind het belangrijkste aspect van ehealth dat de patiënt zelf actief is. Ehealth maakt patiënten autonomer en helpt hen om pro-actief te zijn. Het zorgt er in het begin van de behandeling voor dat patiënten goed voorbereid aan hun behandeling beginnen. We hebben de ehealth modules in Karify zo ingericht dat patiënten zich samen met naasten goed kunnen voorbereiden op hun behandeltraject.”

Implementatie Karify

“We hebben de implementatie van ehealth met het behandelteam aangepakt, een soort bottom-up aanpak dus. We hebben goed nagedacht over welke voordelen we kunnen creëren door offline elementen online te gaan doen. Formulieren, opdrachten en oefeningen waarvan het zinvol is om thuis dan wel buiten de therapiekamer mee aan de slag te kunnen, hebben we zelf geschreven en omgevormd tot online versies. Zo hebben we per aandoening een specifiek pakket gemaakt.

De uitdaging daarbij was tijdgebrek en het creëren van uniformiteit in uitleg die normaal mondeling gegeven werd. Het was zoeken naar welke versie het beste paste bij de online context.

Wat bevorderlijk werkte was dat alle behandelaren toe waren aan ehealth en aan het stroomlijnen van het programma. Een belangrijk bijeffect van het implementeren van ehealth is dat het je echt aan het nadenken zet over je behandelprogramma.”

Blended behandelingen bij het Marina de Wolfcentrum

“Ehealth is echt een integraal onderdeel van ons zorgpad. We hebben een blended diagnostiek-module ontwikkeld. Patiënten die een deeltijdbehandeling starten, doorlopen eerst de diagnostiek-module die ingericht is in een dagdeel-schema bestaande uit vier dagdelen met elk hun eigen ehealth opdrachten. De gesprekken worden aangepast op de inhoud van de opdrachten. Als patiënt word je geprikkeld om na te denken over wat je wilt bereiken. Als eerdere behandeltrajecten niet voldoende geholpen hebben, hoe komt dat dan? In welk krachtenveld speelt dat zich af? Al deze achtergrondinformatie moet helpen om de vraag te beantwoorden: Waarom gaat het nu wel lukken?”

Online psycho-educatie

“Ik vind een ehealth platform als Karify uitermate geschikt voor het geven van psycho-educatie. Over de psycho-educatiemiddelen bij het Marina de Wolfcentrum is goed nagedacht zodat de informatie aansluit bij de visie van ons centrum. We hebben de psycho-educatie opgebouwd rond de vraag: Wat heeft iemand sowieso nodig? Iemand met bepaalde klachten moet in ieder geval dit pakket krijgen.

Het voordeel ten opzichte van offline psycho-educatie is dat je links naar juiste locaties kunt plaatsen, zo creëer je een aanbod dat beter gestandaardiseerd en georganiseerd is. Zodoende is de informatie niet zo afhankelijk van de behandelaar en de werkrelatie tussen behandelaar en patiënt. Bovendien kunnen we kijken of iemand het ook tot zich heeft genomen. Hier kunnen behandelaar en patiënt het vervolgens over hebben in het gesprek.”

De hoofdingrediënten van de blended behandelingen bij het Marina de Wolfcentrum

Blootstelling aan angstopwekkende situaties

“Met behulp van onze blended behandelingen stellen patiënten zich bloot aan voor hen angstopwekkende situaties, ‘exposure-oefeningen’. Een patiënt gaat bijvoorbeeld ondanks zijn angst toch naar de supermarkt zonder veiligheidsmaatregelen. Er is een ehealth opdracht beschikbaar aan de hand waarvan de patiënt zich kan voorbereiden op die oefening. In de module denken ze na over: Waar ben ik bang voor? Wat ga ik leren? Wat heeft in eerdere situaties geholpen? Dan voert de patiënt de taak in het echte leven uit. Online is er weer een opdracht beschikbaar waarin de oefening vervolgens geëvalueerd kan worden.”

Cognitieve therapie

“In de behandeling bij het Marina de Wolfcentrum is een grote rol weggelegd voor cognitieve therapie. Dus ook in de online behandeling zijn opdrachten beschikbaar die passen bij de cognitieve therapie in de algemene behandeling. Welke gedachten maken de patiënt bang? Online leren ze om die gedachten uit te dagen en na te denken over wat wel waar is en wat niet. “

Registratieprocessen

“Tot slot is ehealth uiteraard uitermate geschikt voor registratieprocessen.”

Reactie patiënten op online therapie

“Patiënten zijn in grote lijnen enthousiast over de helderheid en het overzicht dat Karify biedt in de behandeling. Daarnaast zijn patiënten vaak blij dat ze buiten enkele gesprekken/contactmomenten om, actie kunnen ondernemen waarop ook teruggekomen wordt in gesprekken. Het e-mailcontact dat zij kunnen hebben met hun behandelaar in een beveiligde omgeving wordt ervaren als een voordeel, evenals de mogelijkheid om naasten net als bij de gewone behandeling te kunnen betrekken bij hun online behandeling.

Natuurlijk komt het ook voor dat patiënten aarzelen omdat ze aan de bak moeten met een probleem dat ze in sommige gevallen al een tijdje vermijden. Tegelijkertijd zijn er ook patiënten waarvoor het online werken te moeilijk is. In deze gevallen bespreken we of een naaste de patiënt kan helpen. Het komt ook voor dat verpleegkundigen helpen bij het maken van opdrachten. Deze vorm van directe begeleiding is bijvoorbeeld nodig bij patiënten met ernstige dwangklachten, die dermate perfectie nastreven dat ze bij wijze van spreken zelfstandig de hele dag zouden doen over een opdracht die een ander in een uur zou afronden. Daarnaast kunnen mensen met autisme bijvoorbeeld vastlopen wanneer er iets niet klopt en kunnen mensen die te veel hinder ondervinden van hun klachten kampen met concentratieproblemen. Desalniettemin volgt zeker 80% van onze patiënten het blended programma.”

Verschillen tussen Karify en mijnTherapie platform

“Toen we overstapten op een korter meer gestructureerd programma, zijn we ook overgestapt van het MijnTherapie platform op Karify. De ehealth opdrachten zijn nu helemaal gekoppeld aan wat we in het face to face diagnostiektraject uitvoeren.

Het Karify platform heeft een veel mooiere interface die bovendien meer overzichtelijk is. Daarnaast is de mogelijkheid om bijlages toe te voegen aan berichten een prettige verbetering. Dit draagt bij aan wat ik denk dat ehealth betekent voor een patiënt: Een digitale ladekast met daarin je behandeling geordend en gemakkelijk te overzien en te volgen. Daardoor ga je gemakkelijker terug naar de doelen die je jezelf bij aanvang van je behandeling hebt gesteld.”

De meerwaarde van ehealth en blended zorg

“Voor mij is blended care een prikkel aan de patiënt om zijn of haar aandeel te leveren aan een behandeling. De hedendaagse trend is dat alles sneller, doelgerichter en efficiënter moet. Blended care is een aanvulling daarop. De opdrachten worden nu online met uitleg aangeleverd aan de patiënt in zijn eigen tijd. In de sessie hoeven we deze niet meer uit te leggen. De patiënt wordt door ehealth autonomer, mondiger en beter geïnformeerd. Hij moet zelf in actie komen.”

Ehealth ambities en doelstellingen Marina de Wolf Centrum

“Onze ambitie wat betreft blended care hebben we mijns inziens eigenlijk al gehaald voor de deeltijd- en klinische behandeling. Onze wens is dit ook te implementeren in de poliklinische behandeling. Het uitgangspunt hierbij is: de patiënt doet online wat hij zelf (eventueel samen met zijn naaste) kan, wij doen in de sessie de dingen die wij moeten doen. Belangrijk is dat het ‘work in progress’ blijft, dat we blijven verbeteren!”